Samoocena jest subiektywnym spojrzeniem na siebie.
Ludzie z zaniżonym poczuciem wartości postrzegają siebie jako kogoś gorszego, przez co źle się czują ze sobą i wśród innych ludzi. Zbyt niska samoocena to myślenie, że jest się kimś gorszym, niż w rzeczywistości. Osoba z niską samooceną ocenia wszystkich wokół jako lepszych od niej w ocenie tej bierze pod uwagę (poziom wiedzy, status społeczny, ilość zarabianych pieniędzy, wygląd zewnętrzny). A za wysoka samoocena u ludzi sprawia, że zachowują się arogancko, postrzegając innych ludzi jako gorszych od siebie.
Osoby z niską samooceną często siebie krytykują, karzą za przeróżne zachowania, mają wrażenie, że nie zasługują na więcej od życia.
A osoby ze zbyt wysokim poczuciem własnej wartości przypisują sobie cechy, których faktycznie nie posiadają lub myślą, że są wstanie zrobić rzeczy, których w rzeczywistości zrobić nie potrafią.
Jednak mając zbyt wysokie mniemanie o sobie czujemy się pewniej, niż gdy to mniemanie jest niskie, ale osobę z wysoką samooceną wciąż zjada strach – bo w każdej momencie istnieje ryzyko, że pojawi się ktoś lepszy i uruchamia się wtedy w niej agresja...
Zdrowa samoocena to stan, w którym znamy siebie dobrze i czujemy się ze sobą świetnie, akceptujemy siebie ze wszystkimi wadami i zaletami, które mamy. Sposób patrzenia na siebie osoby o zdrowej samoocenie można opisać tak:
„Znam swoje wady i akceptuję je. Znam swoje zalety i doceniam je.”
W relacjach z innymi przestajemy myśleć w kategoriach lepszy/gorszy i wreszcie jesteśmy świadomi tego, że każdy z nas jest różny, ale w tej inności wszyscy jesteśmy równi. Nie ma ludzi lepszych lub gorszych, nawet jeśli jedni posiadają pewne umiejętności czy cechy charakteru niż inni.
„Jest ogromna ilość dowodów na to, że im wyższy poziom samooceny, tym większe prawdopodobieństwo traktowania innych z szacunkiem, dobrocią i szczodrością.” – Nathaniel Branden
Jeśli chcesz popracować nad jej poprawą swojej samooceny, pomyśl o tym jak oceniasz innych ludzi. Bardzo często oceniamy innych tak, jak oceniamy siebie. Sprowadza się to do tego, że denerwują nas u innych cechy, których nie akceptujemy u sobie.
Samoocena jest zwykle sprowadzana do jednej ogólnej oceny siebie. „Jestem beznadziejny”, „Jestem wspaniały”, „Jestem do niczego”. Takie generalizowanie nie jest niczym dobrym, bo nie widzimy innych cech i zachowań, które trzeba wziąć pod uwagę dokonując swojej oceny własnej wartości.
Nie wmawiaj sobie niczego, co nie jest prawdą.
Dodatkowo możesz znaleźć dowody na to, że jesteś wystarczająco dobry. Nie szukaj ich jednak ich w tym, co mówią lub myślą inni ludzie. Im więcej będziesz sobie zadawał pytanie „Co świadczy o tym, że jestem wartościowy?”, tym więcej odpowiedzi znajdziesz.
